De Leerlijn Erfgoed Velsen’ is een samenwerkingsproject van basisscholen en erfgoedinstellingen in Velsen. Elke groep doet een project (met leskist) en bezoekt een instelling. Met dit programma bezoeken alle leerlingen gedurende hun lagere schooltijd alle culturele instellingen in de gemeente Velsen. Het geheel is opgenomen in het curriculum van de scholen.
Erfgoed-educatie onderbouw
Het Pieter Vermeulen Museum doet mee met twee projecten in de onderbouw, Dino’s en Bijzondere Vondsten.
Dino’s (groep 1/2)
De themamand ‘Dino’s’ bevat veel spellen en speelmateriaal over dinosauriërs, botten en fossielen passend bij groep 1/2. Met het thema geven we de kinderen een blik in de prehistorie. Het is belangrijk dat kinderen leren dat er een tijd is voor ze zelf bestonden en dat die tijd er heel anders uitzag dan nu het geval is. Het accent ligt op het beleven van en ontwikkelen van belangstelling voor die andere tijd door opdrachten over opgravingen van paleontologen van dinosaurusskeletten, de soorten dinosaurussen die er waren, hun afmetingen, hoe ze leefden, kenmerken en bijzonderheden.
Na het werken in de klas volgt er een bezoek aan het museum. In het museum maken ze o.a. een korte speurtocht langs dinosaurussen, graven ze botten op als een paleontoloog, bestuderen fossielen uit de tijd van de dinosaurussen en maken zelf een fossiel.
Aanmelding voor zowel de leskist als de workshop kan via www.nmewijzer.nl
Bijzondere vondsten (groep 4)
Bijzondere Vondsten heeft als thema archeologie en is bestemd voor groep 4. De leerlingen beleven via een poppenkastspel en een prentenboek het verhaal van Mol, die tijdens het graven archeologische voorwerpen onder de grond vindt. Er is gekozen voor een mol, omdat mollen in werkelijkheid ook voorwerpen naar boven brengen die diep in de grond bewaard zijn gebleven. Zo geven ze archeologen aanwijzingen om een bepaalde plek verder te onderzoeken. Na het verhaal en een film over archeologie gaan de leerlingen in de klas als nieuwsgierige archeologen aan de slag met de opdrachten uit de veldwagen van de archeoloog. Daarin vinden ze een o.a. een diggeldoosje vol bodemvondsten, een kwartet over archeologie, oude munten, vondstkaartjes, spelletjes en nog veel meer.
Na het werken in de klas komen de kinderen voor een archeologieworkshop naar het Pieter Vermeulen Museum. Ze leren daar vondsten opgraven en determineren en scherven van aardewerk plakken tot een geheel. Ook bekijken ze een tentoonstelling met archeologische vondsten en maken tijdens een rondleiding kennis met het museum, waarbij ze zelfs op plaatsen komen waar andere bezoekers nooit komen zoals het depot, waar het grootste deel van de uitgebreide, bijzondere verzameling planten, schelpen en opgezette dieren onder specifieke condities (temperatuur, luchtvochtigheid) wordt bewaard, van eieren tot grote roofvogels.
Aanmelding voor zowel de leskist als workshop kan via www.nmewijzer.nl
Erfgoed-educatie bovenbouw
Uit een enquête onder leerkrachten en directies van het basisonderwijs in Velserbroek bleek dat er behoefte bestond aan lessen over het lokale erfgoed en aan buitenactiviteiten. Dit heeft geresulteerd in het ontwikkelen van drie leskisten voor de bovenbouw.
Leskist 1: Malorix (groep De leskist Malorix is bestemd voor groep 6 van het basisonderwijs in Velserbroek en vernoemd naar het stripverhaal Malorix van de bekende Nederlandse striptekenaar Bert Bus (onder meer Archie en Stef Ardoba). Dit stripverhaal speelt een centrale rol in de leskist. Bert Bus (1931 – 2017) heeft zijn hele leven in Santpoort gewoond.
De strip is geschreven naar aanleiding van de opgravingen van twee Romeinse forten bij Velsen en gaat over de strijd tussen de in het begin van onze jaartelling hier woonachtige Friezen tegen de Romeinen. Het verhaal is gebaseerd op geschriften van de Romeinse geschiedschrijver Tacitus en op archeologische opgravingen die in de tweede helft van de vorige eeuw plaatsvonden bij de bouw van de Velser- en Wijkertunnels.
Naast een stripboek voor elke kind bestaat de kist uit een twaalftal bijbehorende opdrachtkaarten met materialen, zoals een luisteropdracht, puzzels, echte vondsten en replica’s van archeologische opgravingen, verkleedkleren, Romeinse tabula’s, het runenschrift etc. Met deze materialen maken de kinderen op speelse wijze kennis met de Romeinen en Friezen in de regio Velsen. De opdrachten zijn heel goed in een circuitvorm uit te voeren in de klas.
Leskist 2: ‘Het Poldermysterie (groep 7)
Aan de hand van deze leskist maken de leerlingen van groep 7 op een speelse manier, kennis met de mysterieuze geschiedenis van de polder De Velserbroek.
Uitgangspunt is de vondst van een oude stoffige archiefkist met documenten van het Hoogheemraadschap van Rijnland. Deze vormt de basis voor een tiental opdrachten in circuitvorm over de ontwikkeling van het landschap, het Noordzeekanaal, Fort benoorden Spaarndam etc. Nog bestaande sporen uit het verleden, zoals oude dijken, gemalen en (restanten van) sluisjes komen ook in de opdrachten terug. Een echte N.A.P.- peilschaal en een opgezette muskusrat maakt deel uit van de inventaris. Elke opdracht bevat een jaartal dat op een tijdlijn moet worden ingevuld, met bijbehorend informatie. De jaartallen op deze tijdlijn leiden naar een belangrijke cijfercode, die toegang geeft tot Het Poldermysterie. Als alle opdrachten tot een goed einde worden gebracht, ontvangen de leerlingen het diploma Assistent-Dijkgraaf.